Chęciny to niewielka miejscowość w województwie świętokrzyskim, zaledwie 15 kilometrów od jego stolicy, Kielc. Stała się znana, dzięki średniowiecznemu zamkowi królewskiemu, usytuowanemu na wysokiej górze.
Wiąże się z nim nie tylko ciekawa historia, ale również wiele legend, również tych dotyczących domniemanych duchów błąkających się po zamkowych krużgankach.
Nieco historii
Zamek królewski w Chęcinach pochodzi z przełomu XIII i XIV wieku. Wśród inicjatorów jego powstania wymienia się najczęściej króla polskiego Wacława II Czeskiego, biskupa krakowskiego Jana Muskatę oraz niekoronowanego jeszcze Władysława Łokietka. Za życia tego ostatniego chęcińska warownia istniała już z całą pewnością, gdyż nadał ją w formie przywileju wspomnianemu Muskacie. To właśnie stąd wyruszono na Bitwę pod Płowcami w 1331 roku. Jeszcze wcześniej w zamku zdeponowano skarbiec archidiecezji gnieźnieńskiej. Uznano, że wysoka skała i potężne mury obronne, będą najlepszą ochroną przed zakusami Zakonu Krzyżackiego. Za czasów syna Łokietka, Kazimierza Wielkiego, zamek przeszedł znaczną rozbudowę. Podwyższono charakterystyczne wieże, a całość unowocześniono. Rezydowały tu żona i siostra króla. Często na zamku odbywały się szlacheckie zjazdy, również z udziałem Kazimierza Wielkiego. Z pewnością chęcińska warownia zasługiwała wówczas na miano „królewskiej”.
Ten okres świetności nie trwał jednak długo. Już od XVI wieku rozpoczął się długi proces jego upadku, przetykany jedynie niewielkimi remontami. Zamkowe mury rozkradali okoliczni mieszkańcy, dla których był to świetny materiał budulcowy. Rewitalizację z prawdziwego zdarzenia podjęto w 2013 roku. Oprócz zabezpieczenia tego co z fortecy pozostało, prowadzone są także intensywne prace archeologiczne, które mają na celu odszukanie wszelkich pamiątek i wskazówek dotyczących dawnych Chęcin. Dzięki nim udało się na przykład odnaleźć fundamenty baszty pochodzącej jeszcze z czasów Władysława Łokietka.
Współczesne oblicze
A jest co zabezpieczać, bo nawet współcześnie, po latach pożarów, grabieży i różnych historycznych zawieruch, chęcińska warownia daje jasne wyobrażenie o swojej potędze. Zamek w naturalny sposób dzieli się na dwie części. Górna jest starsza, położona pomiędzy dwoma charakterystycznymi wieżami, z daleka przypominającymi fabryczne kominy. Natomiast młodsza część dolna znajduje się w miejscu, gdzie mieści się ostrołukowa furta i czworoboczna baszta pochodząca z XV wieku. Dawniej wjazd do miasta wiódł przez most zwodzony nad fosą. Obecnie nie ma już po nim śladu. Tak samo trudno wytropić miejsce, gdzie znajdowała się kaplica z cenną zawartością skarbca kapituły gnieźnieńskiej. Jej śladów należy poszukiwać przy baszcie bramnej. Dziś jest to tylko skromne pomieszczenie, nie przypominające już czasów swej świetności. Pośrodku dziedzińca znajduje się głęboki dół, pozostałość po studni. Dzięki niej i podziemnemu korytarzowi, możliwa była szybka ewakuacja w chwili oblężenia. W ten sposób można było się dostać do chęcińskiego kościoła, ale obecnie jest to oczywiście już niemożliwe.
W samym miasteczku również można zobaczyć interesujące pamiątki po jego dawnej świetności. Jest to kościół parafialny pod wezwaniem Św. Bartłomieja z 1350 roku, synagoga z 1638 roku, dawny zespół klasztorny franciszkanów z 1368 roku oraz inne. Niedaleko od Chęcin warto zobaczyć udostępnioną zwiedzającym jaskinię Raj. Wytyczono do niej szlak turystyczny.
Legendy
Zamek posłużył jako plener do kilku filmów i wydarzeń artystycznych. To tutaj między innymi Jerzy Hoffman kręcił sceny batalistyczne w „Panu Wołodyjowskim”. U podnóża zamkowego wzniesienia powstała wówczas makieta zamku w Kamieńcu Podolskim. Tutejsze widoki są bardzo malownicze. Przy ładnej pogodzie z wieży wschodniej, gdzie mieści się punkt widokowy, widać wierzchołki Tatr.
Zamkowe skarby
Zamek w Chęcinach owiany jest dużą ilością legend. Według jednej z nich w podziemiach znajdują się jeszcze skarby przywiezione tutaj przez królową Bonę. Tylko prawdziwy śmiałek może po nie sięgnąć. Zamek ma także swojego własnego ducha – rycerza na czarnym koniu, który cwałuje po zamkowych murach, po czym rozpływa się we mgle. Dużo „przyjaźniejszym strachem” jest duch wspomnianej już Bony. Biała Dama, z pochodnią dla lepszej widoczności, przechadza się po murach. Dzieje się tak w piątki, soboty i niedzielę o godzinie 22. Najlepiej obserwować to zjawisko z rynku w Chęcinach.
Podczas podróżowania po Polsce południowej, warto zobaczyć tą jedną z najbardziej znanych i najpiękniejszych polskich warowni. Wystarczy tylko delikatnie zboczyć z trasy wiodącej do Krakowa, by móc rozkoszować się pięknym widokiem ze szczytu wzgórza, a przy okazji osobiście dotknąć wielowiekowej historii zaklętej w kamieniach. Tym bardziej, że w samym roku 2015 zamek zwiedziło aż 170 tys. turystów (o czym pisaliśmy 4 stycznia 2016r. – przyp.red). A to chyba bardzo dobra rekomendacja.
Podoba Ci się ten artykuł? Podziel się ze znajomymi!
