W 2002 roku na ekrany kin przebojem weszła komedia „Moje Wielkie Greckie Wesele”. Akcja filmu, oprócz miłosnych perypetii głównych bohaterów, osadzona była mocno w świecie greckich kulinariów. Życie rodziny Portokalos koncentruje się wokół kuchni. A przez cały seans trudno pozbyć się wrażenia, że postacie notorycznie coś jedzą. Są to realia prawdziwej Grecji, gdzie celebrowanie posiłków ma olbrzymie znaczenie dla tworzenia domowej atmosfery.
Szczypta smaku
Podstawą greckiej kuchni jest świeżość składników. Jada się tutaj to, co w sposób naturalny występuje na miejscu. Mięsa często są mielone, tak jak w musace. Popularna jest baranina, zwłaszcza jagnięcina, ale Grecja to również raj dla wegetarian. Rzadko kiedy spotkać można taką mnogość potraw bezmięsnych, a do tego w ciekawych, świeżych odsłonach. Świeże warzywa rozkwitają na gorącym słońcu Południa, a to już samo w sobie jest gwarancją smaku. W kuchni greckiej występują zdrowsze wersje popularnego, szybkiego jedzenia. Są to na przykład souvlaki, czyli grillowane mięso z warzywami podawane w chlebie pita.
Podstawa greckiej kuchni
Grecka kuchnia straciłaby wiele ze swojego aromatu, gdyby nie doskonale dobrane przyprawy. Używa się czosnku i cebuli, nadających daniom odrobiny pikanterii. Popularne są zioła, ze względu na ciepły klimat dostępne przez cały rok: mięta, oregano, tymianek, bazylia czy koper włoski. Charakterystyczne dla kulinariów tej części Europy, jest dodawanie słodkawego cynamonu do dań mięsnych, nadając im tym samym głębi smaku. Do wszystkiego dodaje się oliwę. To całe bogactwo greckiej kuchni. Ten zielony olej ma nie tylko właściwości smakowe, ale również nadaje daniom prawdziwie greckiego posmaku.
W rejonach położonych w pobliżu morza, popularnością cieszą się dania z ryb i owoców morza. Często podaje się je z ryżem. W rejonach górskich chętnie jada się zupy, zwłaszcza ciężkie zupy gotowane na mięsie, z dodatkiem roślin strączkowych: fasoli, grochu, soczewicy.
Grek Zorba
Ze względu na ciepłotę są popularne kawy mrożone, jak na przykład frappe, robiona z dużą ilością mleka i kostkami lodu, na słodko. Popija się ją ze specjalnych, wysokich szklanek. Do obiadu i kolacji koniecznie trzeba wybrać napój alkoholowy z pośród całej palety regionalnych win, które kuszą niespotykanymi aromatami, jak na przykład dodatkiem żywicy sosny. Nie może zabraknąć również zmrożonego uzo, o nie przez wszystkich akceptowanym smaku gorzkiego anyżu.
Baklawa
W Grecji desery są bardzo słodkie. Przypominają te znane z Turcji i Bałkanów. Popularna jest baklawa – ciasto filo przekładane miodem i orzechami, krojone na niewielkie części. Wytwarza się tutaj również chałwę ze zmielonych ziaren sezamu, często z migdałami. Gospodynie często przyrządzają karydopitę – ciasto orzechowe z syropem pomarańczowym. W słoikach z kolei marynują owoce w słodkim syropie.
W greckich kulinariach panuje prawdziwa dowolność. Dania nie pojawiają się w określonej kolejności, przez co typowa kolacja z tego zakątka Europy przypomina biesiadę z suto zastawionym stołem. W Grecji jada się razem, ze wspólnych talerzy i półmisków, wspólnie dzieli się chleb wyłożony w dużym koszu. Dodatkowo potrawy tradycyjne nigdy nie są gorące, co najwyżej ciepłe, co pozwala z jednej strony uniknąć dodatkowego ogrzewania organizmu, a z drugiej uwypukla naturalny smak.
Wspólnota stołu
Na greckim ucztowaniu nie może zabraknąć mezedes – zakąsek. Mają one wyrazisty, pobudzający apetyt smak. Popularnością cieszą się smażone warzywa, do tego króluje symbol kuchni Hellady – sos tzatziki, którego sekretem jest specjalny grecki jogurt. Niestety, te dostępne w Polsce to tylko marna namiastka oryginału. Zwykle podaje się tutaj sałatkę, zwaną na całym świecie grecką (choriatiki). Nigdy nie ma w niej sałaty.
Przystawką wartą grzechu jest ser feta w cieście filo (podobnym do francuskiego, ale jeszcze bardziej cienkim) z miodem i sezamem. Stanowi to doskonałą kompozycję między słonością i delikatnością słodyczy. Przystawki różnią się w zależności od rejonu kraju. Nad morzem będą to owoce morza (smażone szprotki, ośmiorniczki w sosie pomidorowym), w górach raczej sery owcze. Porcje są małe, tak aby móc spróbować najbardziej różnorodnych specjałów i oczywiście dzielić się nimi z towarzyszami. W Grecji jedzenie buduje wspólnotę.
Jak na całym europejskim Południu, w Grecji nie jada się śniadań. Zastępuje je wypita naprędce kawa przegryziona sucharkiem. W dzień spożywa się lunch. Natomiast zasadniczym posiłkiem dnia jest kolacja, jedzona bardzo późno, bo po godzinie 20. Bardzo często idzie się na nią do tawerny razem z rodziną i przyjaciółmi.
Kuchnia grecka jest koronnym dowodem, że zdrowa dieta śródziemnomorska może być również przepyszna. Potrawy charakteryzują się prostotą i szybkością wykonania, co oznacza, że w upale nie spędza się wiele czasu nad garnkami.
Dobrym pomysłem na pamiątki, które przywieźć można z urlopu w Grecji, są specjały tamtejszej kuchni. Łatwo przetransportować można oliwy o różnorodnych smakach w ozdobnych butelkach, marynowane oliwki, fetę, czy orzechy w miodzie. Takie przysmaki rozgrzeją niejeden zimowy wieczór i będą wspomnieniem greckiej biesiady.